Laamorde Gombe

Laamorde Gombe
traditional state in Nigeria
LesdiNaajeeriya Taƴto
Nder laamooreDiiwal Gombe Taƴto

Laamorde Diiwal Gombe ɗuun tiggi ndii hiitaade 1804 wakkaciiree jagorɗown Abubakar Usman Subande (Buba Yero) lattiɗoo tokkotoo ɗoo fullo mujaddadiijo Shehu Usmanu bii Fodio[1][2] Buba Yero lattinii Gombe Abba dow hedkootamako gam habdoowkii (fight) e kaabila'en Jakun yiimbee pindiga e Kalam, nɗen boh o tokkooyii har laawol Diiwal Adamawa ngaɗaa maayoo Diiwal Benuwe. Lesdee (lands) lowttowɗee boh mbingel maakoo habdii e maɓɓe hanko boh njogiidee, mo indee Muhammadu Kwairanga hanko'owoni laamiiɗo Diiwal Gombe hiitaade 1844 yaarii 1882[3]. Laamorde Diiwal Gombe wakkaciiree wondee fowɗɗoi diiga Gombe Abba yaarii har jaalingo, amman boh a hiitaade 1833 ɗuun waddii laamoow Muri gam ɗuun tigga Diiwal gam baandoow laamiido on.[4]

Wakkaciiree arɗuugal laamiɗo Zailani hitaande (1882 yaarii 1888) woodii modibbo gonɗaa yiite Jibril Gaini hanko'owoni tiggowɗoo hoore maako laamɗo hankowdee Gombe e Fika gam o haaɓa e Laamorde Gombe e keddo'en, seynii boo a hiitaade 1902 towranko'en (British) farrtiimo ndiga nnokkoree maai. Towranko'en japtii Laamorɗe Gombe e fottal gaɗoowgal e gelle Tongo hiitaade 1902[5]. Nden boh ɓe wuitiinoi Capitaal Gombe gelle Nafada hiitaade 1913, ɓe ɓesdii wuitiingo Capitaal ɗuun gelle Gombe Doma hiitaade 1919. Kaabila'en Waja hendiitaama diiga Gombe hiitaade 1930 ɓe showbi bandow laamiiɗo saaliiɗo Umaru ɓii Muhammadu dowwn hanko laamoto ɓe hamɓɓe kaabila'en Waja.[6] [7]

  1. https://en.m.wikipedia.orgview_html.php?sq=Albert Einstein&lang=ff&q=Gombe_Emirate
  2. https://www.britannica.com/place/Gombe-Nigeria
  3. https://www.afrikanistik-aegyptologie-online.de//archiv/2009/1910/
  4. https://dailytrust.com/gombe-abba-historic-emirs-town-ruined-by-the-british/
  5. https://www.afrikanistik-aegyptologie-online.de//archiv/2009/1910/
  6. https://www.academia.edu/3352647
  7. https://www.jstor.org/stable/715387

From Wikipedia, the free encyclopedia · View on Wikipedia

Developed by Tubidy